Kripto para, ismini birinci kere 2008’de ortaya çıkan global krizin akabinde duyururken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yol açtığı global ekonomik dalgalanmada da her gelir kümesinden yatırımcıların da ilgi odağı oldu. Çıkardıkları kripto paralarla piyasadan hisse almak isteyen bir kesim de futbol kulüplerinden, internet fenomenlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan ünlülerin isimlerini kullanarak yatırımcı arıyorlar.
KULÜPLER PARA İÇİN MÜSAADE VERİYOR
Hacı Bayram Veli Üniversitesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Şafak Ertan Çomaklı, kripto para ünitelerinden biri olan Chiliz (CHZ) alt yapısı üzerine kurulan ve “fan token” ismiyle borsalarda listelenen taraftar kripto paralarının, taraftarlar içindeki etkileşimi artırma, taraftarlara kulüp kararlarında kelam sahibi olma ve kulübün sağlayacağı avantajlardan yararlanma imkanı sunduğunu söylemiş oldu.
Şafak Ertan Çomaklı
CHZ ve Socios’un, spor kuruluşlarının, Kovid-19’dan etkilenen gelirler yerine yeni gelir kaynaklarına yöneleceğini öngördüğünü lisana getiren Çomaklı, “Bu kapsamda çıkarılan taraftar ‘token’ları (var olan bir blokzincirde bulunan ünite değer) hem yatırımcılarına birebir vakitte kulüplere gelir sağladı. ‘Fan Token’ pazarında hem ‘GAL Token’ alan taraftarların kazandığı tıpkı vakitte Galatasaray Kulübüne 50 milyon liralık gelir sağladığı belirtildi” dedi.
DUYGUSAL BAĞLAR MANİPÜLASYONA AÇIK
Hacim ölçüleri kripto piyasasındaki biroldukça projeye bakılırsa düşük olması sebebiyle “fan token”larının manipülasyona açık olabileceğine işaret eden Çomaklı, duygusal bağların da bu manipülasyona yer hazırladığını belirtti. Çomaklı, fakat tokenların yeni ve kullanıcı sayısının azlığı niçiniyle uzun vadede hem yeni kullanıcıların gelmesi birebir vakitte CHZ alt yapısının yaygınlaşmasıyla paha kazanacağını kaydederek, şöyleki devam etti: “İleride ‘token burn’ (arz ölçüsünü düşürme) mantığıyla, kulüplerin mamüllerini alırken de kullanılacağı ve yalnızca bu tokenlara özel mamüllerin çıkarılacağı varsayım edilebilir. ötürüsıyla, fan tokenlarına yatırım yapılırken, kulüpler dikkatle takip edilmelidir.”
DOLANDIRICILIK HAD SAFHADA
Çomaklı, ünlü hayranlığı ve gündem olarak ortaya çıkarılan kripto paraların ise rastgele bir projeye yahut sürdürülebilirliğe sahip olmadığını konusunda yatırımcıları uyardı. Bu projelerin yüzde 90’ını arka niyetli insanların oluşturduğunu vurgulayan Çomaklı, şunları kaydetti: “Çıkardıkları tokenların yüksek ölçüdeki kısmını kendi cüzdanlarına gönderiyorlar. Twitter ya da Youtube üzerinden bunun reklamını sağladıktan ve yatırımcıyı buraya çektikten daha sonra bu cüzdanlar boşaltılıyor ve yatırımcı bir nevi dolandırılıyor. Çıkarılan tokenların kimileri itinayla hazırlanıyor hatta White Paper’ları (künyesi) bile oluşturuluyor. Örneğin, yüzde 40’ı kilitli kalacak, yüzde 10’u bağışlanacak, geri kalan tokenlarında her alış satışında yatırımcısına gönderilecek üzere alternatifler ekleniyor.”
KULÜPLER PARA İÇİN MÜSAADE VERİYOR
Hacı Bayram Veli Üniversitesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Şafak Ertan Çomaklı, kripto para ünitelerinden biri olan Chiliz (CHZ) alt yapısı üzerine kurulan ve “fan token” ismiyle borsalarda listelenen taraftar kripto paralarının, taraftarlar içindeki etkileşimi artırma, taraftarlara kulüp kararlarında kelam sahibi olma ve kulübün sağlayacağı avantajlardan yararlanma imkanı sunduğunu söylemiş oldu.
Şafak Ertan Çomaklı
CHZ ve Socios’un, spor kuruluşlarının, Kovid-19’dan etkilenen gelirler yerine yeni gelir kaynaklarına yöneleceğini öngördüğünü lisana getiren Çomaklı, “Bu kapsamda çıkarılan taraftar ‘token’ları (var olan bir blokzincirde bulunan ünite değer) hem yatırımcılarına birebir vakitte kulüplere gelir sağladı. ‘Fan Token’ pazarında hem ‘GAL Token’ alan taraftarların kazandığı tıpkı vakitte Galatasaray Kulübüne 50 milyon liralık gelir sağladığı belirtildi” dedi.
DUYGUSAL BAĞLAR MANİPÜLASYONA AÇIK
Hacim ölçüleri kripto piyasasındaki biroldukça projeye bakılırsa düşük olması sebebiyle “fan token”larının manipülasyona açık olabileceğine işaret eden Çomaklı, duygusal bağların da bu manipülasyona yer hazırladığını belirtti. Çomaklı, fakat tokenların yeni ve kullanıcı sayısının azlığı niçiniyle uzun vadede hem yeni kullanıcıların gelmesi birebir vakitte CHZ alt yapısının yaygınlaşmasıyla paha kazanacağını kaydederek, şöyleki devam etti: “İleride ‘token burn’ (arz ölçüsünü düşürme) mantığıyla, kulüplerin mamüllerini alırken de kullanılacağı ve yalnızca bu tokenlara özel mamüllerin çıkarılacağı varsayım edilebilir. ötürüsıyla, fan tokenlarına yatırım yapılırken, kulüpler dikkatle takip edilmelidir.”
DOLANDIRICILIK HAD SAFHADA
Çomaklı, ünlü hayranlığı ve gündem olarak ortaya çıkarılan kripto paraların ise rastgele bir projeye yahut sürdürülebilirliğe sahip olmadığını konusunda yatırımcıları uyardı. Bu projelerin yüzde 90’ını arka niyetli insanların oluşturduğunu vurgulayan Çomaklı, şunları kaydetti: “Çıkardıkları tokenların yüksek ölçüdeki kısmını kendi cüzdanlarına gönderiyorlar. Twitter ya da Youtube üzerinden bunun reklamını sağladıktan ve yatırımcıyı buraya çektikten daha sonra bu cüzdanlar boşaltılıyor ve yatırımcı bir nevi dolandırılıyor. Çıkarılan tokenların kimileri itinayla hazırlanıyor hatta White Paper’ları (künyesi) bile oluşturuluyor. Örneğin, yüzde 40’ı kilitli kalacak, yüzde 10’u bağışlanacak, geri kalan tokenlarında her alış satışında yatırımcısına gönderilecek üzere alternatifler ekleniyor.”