BenMelek
New member
Takıntı hastalığı(Obsesif Kompulsif Bozukluk[OKB]) gerek yetişkinlerde gerekse çocuklarda hayat kalitesini etkileyen kıymetli bir bozukluktur. Bu hastalıktan muzdarip olanlar hayatlarındaki yenidenlardan, takıntılardan, ritüellerden o kadar bıkmışlardır ki, ileri kademelerinde öleyim de kurtulayım evresine bile gelebilirler. Toplumdaki görülme yüzdesi %1-2 civarındadır. Erkeklerde ve bayanlara görülme oranları yaklaşık olarak birebirdir. Çocuk yaş kümesinde erkeklerde daha sık görülür. Başlama yaşı olarak 2 devirde pik görülür; çocukluk çağı(10-11 yaş) ergenlik sonu-genç erişkinlik dönemi(19-23 yaş). Başlangıcı sinsi olan OKB’nin teşhis temalıp tedavi edilmesi uzun vakit almaktadır. Bu uzun teşhis mühletinin niçinleri içinde, cinsel takıntıların utanılarak söylenmemesi, paklık takıntılarının toplum tarafınca onaylanarak normalize edilmesi sayılabilir.
Obsesyonlar(takıntılar) yinelayıcı, rahatsız edici, mantık dışı olduğu kabul edildiği biçimde uzaklaştırma uğraşlarının başarısız kaldığı niyet, dürtü ve düşlemlerdir. Kompulsiyonlar ise obsesyonlara reaksiyon ve obsesyondan doğan tasayı azaltmak için ortaya çıkan ya da katı kurallara göre uygulanma mecburiliği hissedilen yenidenlayıcı davranışlar ve zihinsel hareketlerdir. Halk içinde obsesyonlar “evham, vesvese, saplantı”, kompulsiyonlar “ zorlantı” ismi ile bilinir. Obsesyonlar kendini genelde 3 biçimde gösterirler: 1) Zihninizden geçen sözler, kuşku da içerirler, mesela: “Kapıyı kilitledim mi? Ya yaptığım yanlışsa? 2) Zihinsel manzaralar, zihninizde birdenbire beliren bir fotoğraf üzere 3) Dürtüler ya da bir şeyi yapmak için ani şiddetli bir istek. Takıntılar bir anda zihninize davetsiz olarak girerler ve istenmezler, ıstırap vericidirler. Bir defa akla geldi mi dikkatinizi ele geçirir ve diğer bir şey düşünmek hakikaten epeyce zordur. Takıntılar genelde kişiliğinize, ahlaki değerlerinize, ideallerinize ve amaçlarınıza uygun olmayan içerikte fikirler barındırma eğilimindedirler. Temaları farklıdır. Şiddet ya da ziyan verme konulular: Sevdiği bir bireye şiddetli ziyan verme isteği (sevdiği bir kişiyi köprüden atma arzusu), sevdiği bir şahsa dehşet verici şeyler yaptığına dair zihinsel manzaralar (bebeğini balkondan fırlatmak, eşini bıçaklamak), ezkaza birine ziyan verip vermediğine dair kuşkular (geri geri giderken birini ezdim ve fark etmedim). Cinsel bahisli takıntılar: olağanda iğrenç bulduğunuz bir cinsel aksiyon gerçekleştirdiğinize dair niyet ve zihinsel imgeler ya da bu kanıyı uygulama arzusu( bir çocuğa cinsel içerikli dokunduğunuza dair zihinsel imajlar.) cinselliğiniz hakkında kuşkular, sapık ya da çocuk tacizcisi olup olmadığınız ile ilgili kuşkular (Çocuğa sarıldığımda tahrik oldum mu sanki? Soyunma odasında erkeklere bakınca etkilendim mi?). Dinî içerikli takıntılar: Günahkar bir aksiyonda bulunduğuna dair yahut İlahın gücüne gidecek niyetler, zihinsel imajlar (dine uygun olmayan imajlar, cehennem mahkumu), dürtüler (namazda akla küfür gelmesi, Yaradana beddua etme isteği) genel kuşkular( Sanki günah işleyip tövbe etmeyi unuttum mu? Benim davranışlarım yüzümden İlah sevdiklerime ceza verir mi?
Üstte belirttiğim takıntılar insanın başını epey meşgul eder, zahmetini ve dert seviyesini arttırır. Bu badireyi azaltmak için yapılan hareketlere de kompulsiyon(zorlantı) ismi verilir. Kompulsiyonların sağladığı kısa periyodik rahatlamalar şahısta bu takıntıların geçmesinin bir yolu olarak görülür ve sıkça yenidenlanır. Kısa vadeli bu rahatlamanın akabinde bir daha bu fikir ve dürtüler gelir. Kısır döngü devam eder… Kompulsiyonlara bir kaç örnek vermek istiyorum. Yeterli ya da inançlı bir kanıyı akla getirmek suretiyle “kötü” kanıyı etkisizleştirme ya da nötrleştirme. Fikrin niye olabileceği ziyanı önlemek için kimi ritüeller gerçekleştirmek( elleri yıkama, “şanslı” ya da “kutsal” sayıya kadar sayı sayma, yolda yürürken çizgilere basmama). Her hangi bir ziyan niye olup olmadığını, günahkar olup olmadığını yeniden tekrar sorgulama. Cinsel obsesyonları olan bireyler daima gazete ve televizyon haberlerini tararlar, “acaba ben bir şey yaptım mı?” diye.
Takıntı hastalığının tedavisinde birinci etapta ferdî psikoterapi uygulanmaktadır. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi, transkraniyal manyetik stimulasyon ve cerrahi teşebbüsler denenmektedir. Siz de ya da bir yakınınızda emsal belirtiler var ise ve bu durum sizin toplumsal, iş ve ferdi performansınızı etkiliyorsa en kısa vakitte bir uzmana müracaatınız. Unutmayın kederini söylemeyen, derman bulamaz!
Haftaya görüşmek üzere, sağlıcakla kalın…
Obsesyonlar(takıntılar) yinelayıcı, rahatsız edici, mantık dışı olduğu kabul edildiği biçimde uzaklaştırma uğraşlarının başarısız kaldığı niyet, dürtü ve düşlemlerdir. Kompulsiyonlar ise obsesyonlara reaksiyon ve obsesyondan doğan tasayı azaltmak için ortaya çıkan ya da katı kurallara göre uygulanma mecburiliği hissedilen yenidenlayıcı davranışlar ve zihinsel hareketlerdir. Halk içinde obsesyonlar “evham, vesvese, saplantı”, kompulsiyonlar “ zorlantı” ismi ile bilinir. Obsesyonlar kendini genelde 3 biçimde gösterirler: 1) Zihninizden geçen sözler, kuşku da içerirler, mesela: “Kapıyı kilitledim mi? Ya yaptığım yanlışsa? 2) Zihinsel manzaralar, zihninizde birdenbire beliren bir fotoğraf üzere 3) Dürtüler ya da bir şeyi yapmak için ani şiddetli bir istek. Takıntılar bir anda zihninize davetsiz olarak girerler ve istenmezler, ıstırap vericidirler. Bir defa akla geldi mi dikkatinizi ele geçirir ve diğer bir şey düşünmek hakikaten epeyce zordur. Takıntılar genelde kişiliğinize, ahlaki değerlerinize, ideallerinize ve amaçlarınıza uygun olmayan içerikte fikirler barındırma eğilimindedirler. Temaları farklıdır. Şiddet ya da ziyan verme konulular: Sevdiği bir bireye şiddetli ziyan verme isteği (sevdiği bir kişiyi köprüden atma arzusu), sevdiği bir şahsa dehşet verici şeyler yaptığına dair zihinsel manzaralar (bebeğini balkondan fırlatmak, eşini bıçaklamak), ezkaza birine ziyan verip vermediğine dair kuşkular (geri geri giderken birini ezdim ve fark etmedim). Cinsel bahisli takıntılar: olağanda iğrenç bulduğunuz bir cinsel aksiyon gerçekleştirdiğinize dair niyet ve zihinsel imgeler ya da bu kanıyı uygulama arzusu( bir çocuğa cinsel içerikli dokunduğunuza dair zihinsel imajlar.) cinselliğiniz hakkında kuşkular, sapık ya da çocuk tacizcisi olup olmadığınız ile ilgili kuşkular (Çocuğa sarıldığımda tahrik oldum mu sanki? Soyunma odasında erkeklere bakınca etkilendim mi?). Dinî içerikli takıntılar: Günahkar bir aksiyonda bulunduğuna dair yahut İlahın gücüne gidecek niyetler, zihinsel imajlar (dine uygun olmayan imajlar, cehennem mahkumu), dürtüler (namazda akla küfür gelmesi, Yaradana beddua etme isteği) genel kuşkular( Sanki günah işleyip tövbe etmeyi unuttum mu? Benim davranışlarım yüzümden İlah sevdiklerime ceza verir mi?
Üstte belirttiğim takıntılar insanın başını epey meşgul eder, zahmetini ve dert seviyesini arttırır. Bu badireyi azaltmak için yapılan hareketlere de kompulsiyon(zorlantı) ismi verilir. Kompulsiyonların sağladığı kısa periyodik rahatlamalar şahısta bu takıntıların geçmesinin bir yolu olarak görülür ve sıkça yenidenlanır. Kısa vadeli bu rahatlamanın akabinde bir daha bu fikir ve dürtüler gelir. Kısır döngü devam eder… Kompulsiyonlara bir kaç örnek vermek istiyorum. Yeterli ya da inançlı bir kanıyı akla getirmek suretiyle “kötü” kanıyı etkisizleştirme ya da nötrleştirme. Fikrin niye olabileceği ziyanı önlemek için kimi ritüeller gerçekleştirmek( elleri yıkama, “şanslı” ya da “kutsal” sayıya kadar sayı sayma, yolda yürürken çizgilere basmama). Her hangi bir ziyan niye olup olmadığını, günahkar olup olmadığını yeniden tekrar sorgulama. Cinsel obsesyonları olan bireyler daima gazete ve televizyon haberlerini tararlar, “acaba ben bir şey yaptım mı?” diye.
Takıntı hastalığının tedavisinde birinci etapta ferdî psikoterapi uygulanmaktadır. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi, transkraniyal manyetik stimulasyon ve cerrahi teşebbüsler denenmektedir. Siz de ya da bir yakınınızda emsal belirtiler var ise ve bu durum sizin toplumsal, iş ve ferdi performansınızı etkiliyorsa en kısa vakitte bir uzmana müracaatınız. Unutmayın kederini söylemeyen, derman bulamaz!
Haftaya görüşmek üzere, sağlıcakla kalın…