Prof. Dr. Tekelioğlu: “Türkiye’de Coğrafik İşaretler Enstitüsü kurulsun”

KripTon

Member
ANTALYA (İHA) – Antalya Ticaret Borsası ile Antalya Tarım Kurulu işbirliğiyle “Tarımsal Biyoçeşitlilik, Lokal Çeşitler, Yöresel Eserler ve Coğrafik İşaretler” paneli düzenlendi. Panelde konuşan YÜCİTA Lideri Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Türkiye‘de Coğrafik İşaretler Enstitüsü kurulmasını da önerirken, “Türkiye’nin kalite siyasetleriyle meşgul olacak bir enstitü olmalı. Organik tarım da bu enstitünün içerisine sokulabilir” dedi.

Gazeteci Galip Umut Özdil moderatörlüğünde online düzenlenen toplantıya YÜCİTA Lideri Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alptekin Karagöz, Biyoçeşitlilik ve Genetik Kaynakları Uzmanı Dr. Kürşad Özbek konuşmacı olarak katıldı.

Gazeteci Galip Umut Özdil, yöresel mamüllerin kırsal kalkınmanın anahtarı olarak görüldüğünü belirterek, Antalya Ticaret Borsası tarafınca 2008 krizinden daha sonra “kriz var ise deva de var” sloganıyla yöresel eserler projesinin geliştirildiğine dikkat çekti. Özdil, “Yöresel mamüllerin ekonomik krizin devası olarak görülmesi epey manalı. Yöresel eserlerimize sahip çıkalım” dedi.

“Tüketici kalıpları değişti”

YÜCİTA Lideri Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, pandemi daha sonrasında tarımın, yöresel mamüllerin, coğrafik işaretli mamüllerin ön palana çıktığını söylerken, hem üretim tıpkı vakitte tüketim kalıplarının değiştiğini anlattı. Tekelioğlu, “Üretimde daha az güç kullanılan, daha epey etrafa saygılı olan prosedürler kullanılıyor. Tüketici de daha hayli bitkisel eser tüketmeye daha az hayvansal eser tüketimine yöneliyor” diye konuştu.

“Sadece tescil almakla iş bitmiyor”

Tescillenmiş mamüllerin büyük kısmının ziraî eserler olduğunu belirten Tekelioğlu, Türkiye’de coğrafik işaretli eser sayısının 900 olduğunu, 744 de tescil bekleyen yöresel eser olduğunu söylemiş oldu. Tescil sayıların sevindirici olduğunu lakin coğrafik işaret sisteminde yönetişim ve kontrol ayağının eksik olduğunu vurgulayan Tekelioğlu, “Esas olan yönetişim ve kontroldür. Ülkü coğrafik işaret sistemi kurulmalı” dedi. Coğrafik işaret tescili alan kurumun vazifelilerinin ytesirinin olduğunu lakin sorumluluğun bulunmadığını kaydeden Tekelioğlu, “Tescili alan kurum eserin tanıtımı yapacak, üreticiye teknik hizmet götürecek, AR-GE çalışmaları yapacak, tescil dokümanındaki standartları uyup uyulmadığına ait kontrole bakacak” diye konuştu. Malatya kayısısının AB’den tescil aldığı yıl fiyatının yüzde 35 düştüğüne dikkat çeken Tekelioğlu, “Yönetişimi ve kontrolü güzel yapmalıyız. Kontrolsüz coğrafik işaret olmaz. Fransa’da coğrafik işaretli olan Rokfor peyniri yılda 400 kontrolden geçiyor. Türkiye’de ise coğrafik işaret sistemi tescil al, tescil ver halinde yürüyor. Coğrafik işaret katma paha katmalı” diye konuştu.

“Bu potansiyel hiç bir yerde yok”

Ülkü coğrafik işaret sisteminin kurulmasıyla yöresel eser potansiyeli yüksek olan Türkiye’nin fecî bir sosyo ekonomik açılım sağlayabileceğini vurgulayan Tekelioğlu, “Türkiye, topraklarında doğalgaz petrol aramasın. Yöresel eser zenginliğimiz dünyanın hiç bir yerinde yok. Bu kadar biyo çeşitliliği olan, pek epeyce mikro kliması bulunan, pek hayli medeniyete mesken sahipliği yapmış bu biçimde bir ülke dünyada yok” dedi. Tekelioğlu, Türkiye Coğrafik İşaretler Enstitüsü kurulmasını da önerirken, “Türkiye’nin kalite siyasetleriyle meşgul olacak bir enstitü olmalı. Organik tarım da bu enstitünün içerisine sokulabilir” dedi.

“Üreticinin motivasyonu ekonomik”

“Tarımsal biyo çeşitliliğimize sahip çıkalım”

Biyoçeşitlilik ve Genetik Kaynakları Uzmanı Dr. Kürşad Özbek, Anadolu’nun 12 bin bitki çeşidine konut sahipliği yaptığının bunun 4 bininin endemik bitki tipleri olduğunu bildirdi. “Tarımsal biyoçeşitlilik açısından Türkiye özel bir konumda” diyen Özbek, tarıma bahis olan buğday üzere tiplerin çıkış yerinin de Türkiye olduğunu belirtti. Klâsik tarım biçimlerinin geliştirmesi gerektiğini vurgulayan Özbek, “Tarımsal biyoçeşitliliğimiz artımız fakat bu çeşitlilik her geçen gün kayboluyor. Ziraî biyoçeşitliliğini azalmasının sebebi kırsalın boşalması ve yaşlanması. Köylere gittiğimizde yenilebilir tipleri bilen insan bulamıyoruz. Müthiş bir göçle karşı karşıyayız. Ziraî biyoçeşitliliğimize sahip çıkalım” halinde konuştu.

“Yerel bitki çeşitleri sigortamız”

Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alptekin Karagöz, mahallî bitki çeşitlerinin global ısınmaya karşı sigortamız olduğunu söylerken, “Yerel çeşitler değişime ahenk sağlayabilen bitkiler. Bu niçinle onların üretimini yaygınlaştırmalıyız” dedi. Mahallî çeşitlerin değişen dünya şartlarına en kolay biçimde ahenk sağlayan, sürdürülebilir tarımı en güzel destekleyen cinsler olduğunu kaydeden Karagöz, “Ülkemiz pek epeyce üretilen bitkinin gen kaynağı, merkezi durumunda. Lokal çeşitler sürdürülebilir tarım stratejisini destekliyor. Mahallî çeşitler yeşil mutabakata uygun. Bizim kurtarıcımız mahallî çeşitler” diye konuştu. – ANTALYA