BenMelek
New member
Birden fazla ailenin ortak meselelerinden birisi çocuğunun disiplinsiz(!) olması yani; kelam dinlememek, her şeye karşı çıkmak, küfür etmek, eşyalara ziyan vermek üzere davranışlar sergilemesidir. Ancak çocuğu yetiştiren ve onun davranışlarının şekillenmesindeki baş mimar anne ve babadır. Bu sebeple meskendeki uygulamalar çocuğun nasıl yetişeceğini de gösterir. Disiplin eğitimi konusunda 3 çeşit aile tavrı vardır. Birincisi epeyce katı bir disiplin anlayışıdır. Bu tip yaklaşımda ebeveynler çocuğun her yanılgısını eleştirir, cezalandırır, çocuğa daima müdahale eder. Yanılgı hissesi olmayan çocuk yanlışsız ve yanlışı ayırt etmeyi öğrenemediği için ileride kendi kararlarını verecek olgunluğa erişemez, yetişkin bir birey olduğunda bile sorumluluk alamaz, haksızlıklara karşı kendisini savunamaz ve bunun kararı olarak bağımlı bir kişilik yapısına sahip olur. İkinci tip yaklaşım da fazlaca gevşek ve hiç kural olmayan bir disiplin anlayışıdır. Bu tip ailelerde “Çocuktur yapar! Karışmayın çocuğa istediğini yapsın, ilerde korkak olur!” üzere cümleleri duymak alışılagelmiştir. bu biçimde bir ailede yetişen çocuk da nerede durması gerektiğini ve sorumluluklarını bilmeden büyüyüp gidecektir. Üçüncü tip disiplin eğitimi de tutarsız eğitimdir. Bu konutlarda sabah anne bir hususta çocuğa yanılgılı davranışından dolayı ceza verirken, akşam gelen baba (Ebeveynler rol değiştirebilir.) bu cezayı kaldırarak çocuğun yanlışından ders çıkarmasını maniler. Ya da tıpkı davranışı yapmasına karşın ebeveynler memnunken ceza almayan çocuk, ebeveynler mutsuzken sert bir biçimde cezalandırılabilir. bu türlü davranıldığında çocuk “Ne vakit yaparsam ceza almam?” sorusuna bakılırsa kendini ayarlar. Tutarsız yaklaşımlar içerisinde ebeveynin çocuğa kendini acındırması, çocuğa küsmesi ve şiddet üzere sistemler vardır.
Disiplin; çocuğu istikrarlı ve sağlıklı bir biçimde hayata hazırlamaktır. Disiplin çocuğa uygunla kötüyü ayırmayı, kendini denetim edebilmeyi, beşerlerle olan alakalarının hudutlarını bilmeyi ve öz kontrolünü öğretmektedir. Disiplin şuan kabul edildiği üzere acil durumlarda bir ceza formülü değil, hayatın kesimi olmalıdır. Lakin bu biçimde gerçek gayesine ulaşır. bu türlü çocuk, demokratik yaşama şuurunu, yaratıcılığı, sorumluluğu, faydacılığı, müsamahayı, kişisel özellik olarak kazanacak ve hayat boyunca bu kazanımlarını uygulayacaktır.
Meskende disiplini sağlamak için neler yapmalıyız, neler yapmamalıyız?
Öncelikle istenmeyen davranışların ortaya çıkmasını engellemek için gerekli tedbirler almalıyız. Zira bir davranış ortaya çıkmadan önlemek, ortaya çıktıktan daha sonra düzeltmekten daha kolaydır. Örneğin; ders çalışırken bilgisayar ya da telefonuyla vakit geçiren bir çocuğa ders notları düştükten, okuldan şikâyetler geldikten daha sonra kızmaktansa, ortamı çocuğa nazaran ayarlayıp, çalışma saatlerinde teknolojik aletlerle vakit kaybetmemesi gerektiğini, bu sebeple odasından bu aletleri kaldıracağınızı söylemek daha düzgün bir tahlil olabilir. Diğer bir örnek; istediği cam vazoyu elinden aldığınız çocuğunuza ilgisini öteki bir yere kaydıracak şeyler sunmak hem uzun süren ağlamaları azaltacaktır tıpkı vakitte anne yadigârı vazonuzu kırılmaktan kurtaracaktır.
Ortada var olan problemler hakkında ortak bir lisan geliştirerek çocuğunuzla birlikte tahlil yolları arayın ve bulduğunuz tahlilleri uygulayın. Her sabah okula geç kalan çocuğunuzla birlikte mümkün tahlil yolları üretmek, tahlil yollarını değerlendirip en uygununu seçmek, uygulanmaması halinde ne üzere cezalar alacağını belirlemek ve istikrarlı bir biçimde alınan kararları uygulamak sorunun tahlili için daha tesirli olacaktır.
Mola vakti; bu her ne kadar sıkıntı görünse de yanlışsız ve dengeli kullanıldığında sonuç veren bir uygulamadır. Çocuğa yaptığının yanlış olduğunu ve durması gerektiğinin net bir biçimde söz edilmesidir. Çocuk olumsuz bir davranış sergilediğinde sessiz bir ortamda kendi başına belli bir süre ilgisiz bir biçimde bırakılmalıdır.
Olumlu pekiştireçleri kullanmak; çocuğunuzun olumlu davranışlarını pekiştirip, yenidenlamasını arttırmak maksadıyla kullanılır. Sözel pekiştireçler: çocuğunuza teşekkür etme, onun yaptığını beğendiğinizi lisana getirme, davranışını övme üzere çocuğu onurize edici söylemlerdir. Davranış pekiştireçleri: çocuğunuza sarılmak, öpmek… vs Aktifliğe dayalı pekiştireçler: çocuğunuzun güzeline giden bir aktiflikte bulunma, istediği bir aktifliğe müsaade verme üzere pekiştireçler iken Maddi pekiştireçler: armağan alma, para verme üzere en az tesirli olduğu için en az kullanılması gereken pekiştireç cinsidir.
Son olarak çocukların ebeveynlerinin davranışlarından etkilendiğini ve onları taklit ettiklerini unutmamak gerektiğini söylemek istiyorum. Eşine, çocuklarına karşı saygısız olan, çocuklarına koyduğu disiplin kurallarına kendisi uymayan ebeveynlerin disiplin konusunda beklentiye girmesi, çocuklara haksızlık olacaktır.
Haftaya görüşmek üzere…
Disiplin; çocuğu istikrarlı ve sağlıklı bir biçimde hayata hazırlamaktır. Disiplin çocuğa uygunla kötüyü ayırmayı, kendini denetim edebilmeyi, beşerlerle olan alakalarının hudutlarını bilmeyi ve öz kontrolünü öğretmektedir. Disiplin şuan kabul edildiği üzere acil durumlarda bir ceza formülü değil, hayatın kesimi olmalıdır. Lakin bu biçimde gerçek gayesine ulaşır. bu türlü çocuk, demokratik yaşama şuurunu, yaratıcılığı, sorumluluğu, faydacılığı, müsamahayı, kişisel özellik olarak kazanacak ve hayat boyunca bu kazanımlarını uygulayacaktır.
Meskende disiplini sağlamak için neler yapmalıyız, neler yapmamalıyız?
Öncelikle istenmeyen davranışların ortaya çıkmasını engellemek için gerekli tedbirler almalıyız. Zira bir davranış ortaya çıkmadan önlemek, ortaya çıktıktan daha sonra düzeltmekten daha kolaydır. Örneğin; ders çalışırken bilgisayar ya da telefonuyla vakit geçiren bir çocuğa ders notları düştükten, okuldan şikâyetler geldikten daha sonra kızmaktansa, ortamı çocuğa nazaran ayarlayıp, çalışma saatlerinde teknolojik aletlerle vakit kaybetmemesi gerektiğini, bu sebeple odasından bu aletleri kaldıracağınızı söylemek daha düzgün bir tahlil olabilir. Diğer bir örnek; istediği cam vazoyu elinden aldığınız çocuğunuza ilgisini öteki bir yere kaydıracak şeyler sunmak hem uzun süren ağlamaları azaltacaktır tıpkı vakitte anne yadigârı vazonuzu kırılmaktan kurtaracaktır.
Ortada var olan problemler hakkında ortak bir lisan geliştirerek çocuğunuzla birlikte tahlil yolları arayın ve bulduğunuz tahlilleri uygulayın. Her sabah okula geç kalan çocuğunuzla birlikte mümkün tahlil yolları üretmek, tahlil yollarını değerlendirip en uygununu seçmek, uygulanmaması halinde ne üzere cezalar alacağını belirlemek ve istikrarlı bir biçimde alınan kararları uygulamak sorunun tahlili için daha tesirli olacaktır.
Mola vakti; bu her ne kadar sıkıntı görünse de yanlışsız ve dengeli kullanıldığında sonuç veren bir uygulamadır. Çocuğa yaptığının yanlış olduğunu ve durması gerektiğinin net bir biçimde söz edilmesidir. Çocuk olumsuz bir davranış sergilediğinde sessiz bir ortamda kendi başına belli bir süre ilgisiz bir biçimde bırakılmalıdır.
Olumlu pekiştireçleri kullanmak; çocuğunuzun olumlu davranışlarını pekiştirip, yenidenlamasını arttırmak maksadıyla kullanılır. Sözel pekiştireçler: çocuğunuza teşekkür etme, onun yaptığını beğendiğinizi lisana getirme, davranışını övme üzere çocuğu onurize edici söylemlerdir. Davranış pekiştireçleri: çocuğunuza sarılmak, öpmek… vs Aktifliğe dayalı pekiştireçler: çocuğunuzun güzeline giden bir aktiflikte bulunma, istediği bir aktifliğe müsaade verme üzere pekiştireçler iken Maddi pekiştireçler: armağan alma, para verme üzere en az tesirli olduğu için en az kullanılması gereken pekiştireç cinsidir.
Son olarak çocukların ebeveynlerinin davranışlarından etkilendiğini ve onları taklit ettiklerini unutmamak gerektiğini söylemek istiyorum. Eşine, çocuklarına karşı saygısız olan, çocuklarına koyduğu disiplin kurallarına kendisi uymayan ebeveynlerin disiplin konusunda beklentiye girmesi, çocuklara haksızlık olacaktır.
Haftaya görüşmek üzere…