Tüm dünyayı etkileyen Kovid-19’la çaba sürecine karşın, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 21,7’lik oranla dünyanın en süratli büyüyen ikinci iktisadı olan Türkiye, iktisada duyulan inançta de artış kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) deklare ettiğı ekonomik inanç endeksi datalarına nazaran, bu yıl ağustosta 100,8 olan endeks, eylülde yüzde 1,6 artışla 102,4 pahasına ulaştı. Bu kıymet 41 ayın en yüksek kıymeti olarak kayıtlara geçti. Endeks, Nisan 2018’de 103 düzeyinde bulunuyordu.
TEK DARALMA İNŞAATTA
Ekonomik itimat endeksindeki artış, tüketici, gerçek kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret kesimi inanç endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Gerçek kesim inanç endeksi geçen aya nazaran eylülde yüzde 1 artarak 113,3, hizmet dalı itimat endeksi yüzde 1,5 yükselerek 117,8, perakende ticaret kesimi inanç endeksi yüzde 4,8 artışla 115,6 bedelini aldı. İnşaat dalı inanç endeksi ise yüzde 0,7 azalışla 91,8 kıymetine geriledi. Tüketici itimat endeksi ise yüzde 1,8 artarak 79,7 kıymetine yükseldi. TÜİK bilgileri incelendiğinde, kesimler içinde daralan tek bölüm inşaat oldu. bundan evvelki ağustos ayında yüzde 7,1 büyüme gösteren inşaat, son devirde inşaat materyallerinde yüzde 100’leri aşan maliyetler ve finansmana ulaşmada yaşanan zorluklarla karşılaşmıştı. Dal, geçen yılın tıpkı ayında ise yüzde 1,4 daralma göstermişti.
SÜRATLİ BÜYÜME PERAKENDEDE
Kelam konusu ayda en çok artış oranı perakende ticarette gerçekleşti. Aşılamanın tesiriyle 1 Temmuz’da başlayan tam açılma periyodu bu artışta tesirli olurken, bunu 1.8’lik oranla tüketici inancındaki artış izledi. İstihdam deposu olan ve geçen yıl yüzde 1,2’lik oranla sonlu büyüme gösteren hizmetler eylül ayında yüzde 1,5 artış kaydetti. Kelam konusu hizmetler dalında, salgınla tesirli çabanın sürdüğü şubat, nisan ve mayıs aylarında daralma göstermiş ve sırasıyla yüzde 14, yüzde 2,0 ve yüzde 1,1 küçülmüştü. Bayram daha sonrası gevşemeye bağlı olarak hizmetler kesimi yüzde 6,2 büyümeyi haziran ayında yakaladı.
Tüketici tarafında toparlanma
Tüketici inanç endeksi ise geçen ay yüzde 1,6, bundan evvelki yılın ağustos ayında yüzde 3,5 daralma göstermişti. Salgınla gayret koşullarına bağlı olarak tüketici itimat endeksi, bu yıl nisanda yüzde 7,5 daralma göstermiş, fakat ekonomik aktivitenin canlanmaya başlamasıyla takip eden aylarda daralma suratını yavaşlattı. Bu yıl eylülde ise yüzde 1.8 artışla toparlanma gösterdi.
TEK DARALMA İNŞAATTA
Ekonomik itimat endeksindeki artış, tüketici, gerçek kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret kesimi inanç endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Gerçek kesim inanç endeksi geçen aya nazaran eylülde yüzde 1 artarak 113,3, hizmet dalı itimat endeksi yüzde 1,5 yükselerek 117,8, perakende ticaret kesimi inanç endeksi yüzde 4,8 artışla 115,6 bedelini aldı. İnşaat dalı inanç endeksi ise yüzde 0,7 azalışla 91,8 kıymetine geriledi. Tüketici itimat endeksi ise yüzde 1,8 artarak 79,7 kıymetine yükseldi. TÜİK bilgileri incelendiğinde, kesimler içinde daralan tek bölüm inşaat oldu. bundan evvelki ağustos ayında yüzde 7,1 büyüme gösteren inşaat, son devirde inşaat materyallerinde yüzde 100’leri aşan maliyetler ve finansmana ulaşmada yaşanan zorluklarla karşılaşmıştı. Dal, geçen yılın tıpkı ayında ise yüzde 1,4 daralma göstermişti.
SÜRATLİ BÜYÜME PERAKENDEDE
Kelam konusu ayda en çok artış oranı perakende ticarette gerçekleşti. Aşılamanın tesiriyle 1 Temmuz’da başlayan tam açılma periyodu bu artışta tesirli olurken, bunu 1.8’lik oranla tüketici inancındaki artış izledi. İstihdam deposu olan ve geçen yıl yüzde 1,2’lik oranla sonlu büyüme gösteren hizmetler eylül ayında yüzde 1,5 artış kaydetti. Kelam konusu hizmetler dalında, salgınla tesirli çabanın sürdüğü şubat, nisan ve mayıs aylarında daralma göstermiş ve sırasıyla yüzde 14, yüzde 2,0 ve yüzde 1,1 küçülmüştü. Bayram daha sonrası gevşemeye bağlı olarak hizmetler kesimi yüzde 6,2 büyümeyi haziran ayında yakaladı.
Tüketici tarafında toparlanma
Tüketici inanç endeksi ise geçen ay yüzde 1,6, bundan evvelki yılın ağustos ayında yüzde 3,5 daralma göstermişti. Salgınla gayret koşullarına bağlı olarak tüketici itimat endeksi, bu yıl nisanda yüzde 7,5 daralma göstermiş, fakat ekonomik aktivitenin canlanmaya başlamasıyla takip eden aylarda daralma suratını yavaşlattı. Bu yıl eylülde ise yüzde 1.8 artışla toparlanma gösterdi.