Çöpe giden her besinin yalnızca israfa değil, beraberinde global ısınma ve iklim değişikliğine de niçiniyet verdiğine dikkat çeken Bursa TB İdare Şurası Lideri ve TOBB İdare Konseyi Üyesi Özer Matlı, israfın önüne geçebilmek için adil, sağlıklı ve etraf dostu bir besin sisteminin vakit kaybetmeden hayata geçirilmesi gerektiğini söylemiş oldu.
‘Küresel Besin Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü’ ötürüsıyla açıklama yapan Özer Matlı, besin israfının dünyanın en büyük sorunlarından biri olduğunu tabir etti. 2021 BM besin israfı endeksi raporunun, dünyada her yıl 931 milyon ton besinin israf edildiğini ortaya koyduğunu söyleyen Lider Özer Matlı, “Ülkemiz maalesef her yıl 93 kilogram ile dünyanın en hayli kişi başı besin israfı yapan ülkeleri içinde yer alıyor. Her gün yaklaşık 5 milyon ekmeği çöpe atıyoruz. Hâlbuki uygun kaidelerde saklanmayan, çöpe giden her besin ile su, toprak, güç ve emek israfına yol açtığımız üzere global ısınma ve iklim değişikliğine de niçiniyet veriyoruz. O denli ki global sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 10’u, tüketilmeden çöpe giden besinlerden kaynaklanıyor” dedi.
Besin israfına karşı topyekûn uğraş
Korona virüs salgınında tarım ve besinin kıymetinin net bir biçimde anlaşılmasına karşın global çapta tüketime hazır besinin yüzde 17’sinin direkt çöpe gittiğini söz eden Lider Özer Matlı, besin israfına karşı yalnızca ferdî gayretlerin kâfi olmadığını, ülkelerin de bu sıkıntıyla başa çıkacak siyasetler ortaya koyması gerektiğini vurguladı. Bu noktada, döngüsel iktisat ile bir arada Avrupa Yeşil Mutabakatının tam merkezinde yer alan ‘çiftlikten çatala’ stratejisinin ehemmiyetine dikkat çeken Özer Matlı, “Döngüsel iktisat ile üretim sisteminde oluşan her atığın bir daha değerlendirildiği, hammadde maliyetlerinin minimize edildiği, kaynakların verimli kullanıldığı sürdürülebilir bir üretim modeli hedeflenirken, Çiftlikten çatala stratejisi ise sürdürülebilir besin sistemlerini daha adil, sağlıklı ve etraf dostu hâle dönüştürmeyi amaçlamaktadır. Bu stratejinin genel parametrelerine bakacak olursak, meselâ pestisit (bakteri ve haşerelerin ziyanlı tesirlerini ortadan kaldıran kimyasalların) kullanmasında yüzde 50, gübre kullanmasında en az yüzde 20, çiftlik hayvanları ve su eserleri yetiştiriciliğinde kullanılan anti mikrobiyal ilaçların satışında ise yüzde 50 azalma sağlanması, organik tarım yerlerinin toplam tarım yerleri içerisindeki hissesinin da yüzde 25’e ulaşması hedefleniyor” diye konuştu.
Yeşil Mutabakatın, tarım eserleri ihracatının yüzde 30’unu Avrupa Birliği üyesi ülkelere yapan Türkiye’yi fazlaca yakından ilgilendirdiğine dikkat çeken Özer Matlı, “En büyük ticaret ortağımız Avrupa Birliği, 2050 yılına kadar net-sıfır karbon salınımı hedeflerken, ticaretimizin devamlılığını sağlamak ve besin israfını azaltmak için sürdürülebilir tarım uygulamalarını süratle hayata geçirmemiz gerekmektedir. Bu noktada, Ticaret Bakanlığı tarafınca yayımlanan Yeşil Mutabakat Hareket Plânı doğrultusunda Borsamız üyesi üreticilerimizden başlayarak, tarımda pestisit ve fennî gübre kullanmasını azaltmalı, Ar-Ge ve inovasyona tartı vermeli, teknoloji odaklı sürdürülebilir tarım uygulamalarını ve organik tarımı geliştirip teşvik ederek ülke geneline yaymalı; besin üretimini, nakliyesini, pazarlamasını ve tüketimini kapsayan besin zincirinin, ekolojik istikrar gözeterek etrafa tesirlerini ve israfı asgariye indirecek stratejileri vakit kaybetmeden hayata geçirmeliyiz” sözlerini kullandı.
‘Küresel Besin Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü’ ötürüsıyla açıklama yapan Özer Matlı, besin israfının dünyanın en büyük sorunlarından biri olduğunu tabir etti. 2021 BM besin israfı endeksi raporunun, dünyada her yıl 931 milyon ton besinin israf edildiğini ortaya koyduğunu söyleyen Lider Özer Matlı, “Ülkemiz maalesef her yıl 93 kilogram ile dünyanın en hayli kişi başı besin israfı yapan ülkeleri içinde yer alıyor. Her gün yaklaşık 5 milyon ekmeği çöpe atıyoruz. Hâlbuki uygun kaidelerde saklanmayan, çöpe giden her besin ile su, toprak, güç ve emek israfına yol açtığımız üzere global ısınma ve iklim değişikliğine de niçiniyet veriyoruz. O denli ki global sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 10’u, tüketilmeden çöpe giden besinlerden kaynaklanıyor” dedi.
Besin israfına karşı topyekûn uğraş
Korona virüs salgınında tarım ve besinin kıymetinin net bir biçimde anlaşılmasına karşın global çapta tüketime hazır besinin yüzde 17’sinin direkt çöpe gittiğini söz eden Lider Özer Matlı, besin israfına karşı yalnızca ferdî gayretlerin kâfi olmadığını, ülkelerin de bu sıkıntıyla başa çıkacak siyasetler ortaya koyması gerektiğini vurguladı. Bu noktada, döngüsel iktisat ile bir arada Avrupa Yeşil Mutabakatının tam merkezinde yer alan ‘çiftlikten çatala’ stratejisinin ehemmiyetine dikkat çeken Özer Matlı, “Döngüsel iktisat ile üretim sisteminde oluşan her atığın bir daha değerlendirildiği, hammadde maliyetlerinin minimize edildiği, kaynakların verimli kullanıldığı sürdürülebilir bir üretim modeli hedeflenirken, Çiftlikten çatala stratejisi ise sürdürülebilir besin sistemlerini daha adil, sağlıklı ve etraf dostu hâle dönüştürmeyi amaçlamaktadır. Bu stratejinin genel parametrelerine bakacak olursak, meselâ pestisit (bakteri ve haşerelerin ziyanlı tesirlerini ortadan kaldıran kimyasalların) kullanmasında yüzde 50, gübre kullanmasında en az yüzde 20, çiftlik hayvanları ve su eserleri yetiştiriciliğinde kullanılan anti mikrobiyal ilaçların satışında ise yüzde 50 azalma sağlanması, organik tarım yerlerinin toplam tarım yerleri içerisindeki hissesinin da yüzde 25’e ulaşması hedefleniyor” diye konuştu.
Yeşil Mutabakatın, tarım eserleri ihracatının yüzde 30’unu Avrupa Birliği üyesi ülkelere yapan Türkiye’yi fazlaca yakından ilgilendirdiğine dikkat çeken Özer Matlı, “En büyük ticaret ortağımız Avrupa Birliği, 2050 yılına kadar net-sıfır karbon salınımı hedeflerken, ticaretimizin devamlılığını sağlamak ve besin israfını azaltmak için sürdürülebilir tarım uygulamalarını süratle hayata geçirmemiz gerekmektedir. Bu noktada, Ticaret Bakanlığı tarafınca yayımlanan Yeşil Mutabakat Hareket Plânı doğrultusunda Borsamız üyesi üreticilerimizden başlayarak, tarımda pestisit ve fennî gübre kullanmasını azaltmalı, Ar-Ge ve inovasyona tartı vermeli, teknoloji odaklı sürdürülebilir tarım uygulamalarını ve organik tarımı geliştirip teşvik ederek ülke geneline yaymalı; besin üretimini, nakliyesini, pazarlamasını ve tüketimini kapsayan besin zincirinin, ekolojik istikrar gözeterek etrafa tesirlerini ve israfı asgariye indirecek stratejileri vakit kaybetmeden hayata geçirmeliyiz” sözlerini kullandı.