Pandemi sürecinin belirsizliklerine karşın inşaat bölümünün yurt haricinde üstlendiği projeler artış göstermeye devam etti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Ocak 2022 İnşaat Kesimi Tahlili Raporu yayımlandı.
Türk müteahhitlerinin, 2021’de 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştığı belirtilen raporda, “bu biçimdece inşaat kesiminin birinci sefer 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı memleketler arası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 93 projeyle toplam 451,5 milyar dolar olmuştur” denildi.
RUSYA BİRİNCİ SIRADA
Dal açısından Rusya pazarının başkan olduğu bildirilen raporda, üçüncü ülkelerle iş birliği fırsatlarına işaret edildi.
Raporda, inşaat bölümünün, 2021’in birinci yarısında çok sonlu da olsa büyüdüğü açıklandı. Finansal zorluklarla dalda kısa vadeli öngörülerin çok zorlaştığı söz edilen raporda, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici bulunmasına gereksinim duyulduğunun altı çizildi.
Raporda, maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle gelecek devirde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde aksamalar olabileceği savunularak, konutta yüksek olan meblağların daha da artmasıyla gereksinim sahiplerine ekonomik konut sunumunun zorluğuna işaret edildi.
KDV TEVKİFATI ESKİ SEVİYEYE ÇEKİLMELİ
Kesimde, hak ediş ödemelerine de dikkat çekilen raporda, uzun vadeli gecikmelere işaret edildi. TMB Ocak 2022 İnşaat Bölüm Tahlili Raporunda, “Yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir” talebinde bulunuldu. Kelam konusu raporda, orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliğinin zorlaştığı, döviz kuru tesiriyle ‘bekle, gör’ eğilimi izlendiği ve konutta maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararlarının kaçınılmaz olarak ertelendiği belirtilerek, “Özellikle birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır” denildi.
YURT DIŞINDA 100 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM AMACI
Raporda, yurt dışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk iş gücü sayısının, salgının akabinde 100 bine çıkarılmasının amaçlandığı açıklandı. Dal için iş modellerinde değişim gerekliliğine işaret edilen raporda, bölümle birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi gereksiniminin arttığı açıklandı.
Erdal Eren
Maliyet artışına karşı istisnai uygulama talebi
TMB Lideri Erdal Eren, kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesine değindi. Üstyapı işlerinde yüklü kullanılan girdi materyallerinde Mayıs 2020’den itibaren fiyat artışının yüzde 278 arttığına dikkati çeken Eren, şu biçimde devam etti: “Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanısıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması gerçek bir uygulama olacaktır.”
Konut satışında Esenyurt tepede
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına göre, 2021 yılında nüfusu 150 binden çok olan 166 ilçede toplam 1 milyon 127 bin 875 konut satıldı. Esenyurt, birinci ve ikinci el konut satışında birinci sırada yer aldı. Ülke genelinde satılan konut adedi evvelki yıla bakılırsa yüzde 0,5 azalırken, Esenyurt’ta yüzde 2,4 artarak 37 bin 102’ye yükseldi. Türkiye genelinde el değiştiren her 100 konuttan 2,5 adedi Esenyurt’ta satıldı. Esenyurt’u, 26 bin 229 adetle Çankaya, 23 bin 170 ile Keçiören, 19 bin 475 ile Bursa Nilüfer ve 18 bin 358 ile Ankara Mamak izledi. Antalya Kepez’de 18 bin 64, Etimesgut’ta 16 bin 930, Gaziantep Şehitkamil’de 16 bin 546, Antalya Alanya’da 15 bin 312 ve Konya Selçuklu’da 15 bin 225 adet konut el değiştirdi. Birinci 10’a giren ilçelerde Ankara’nın tartısı dikkati çekti. 10 ilçenin 4’ü başşehirden listeye girerken, Antalya’dan iki, İstanbul, Bursa, Gaziantep ve Konya’dan birer ilçe listede yer aldı.
Türk müteahhitlerinin, 2021’de 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştığı belirtilen raporda, “bu biçimdece inşaat kesiminin birinci sefer 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı memleketler arası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 93 projeyle toplam 451,5 milyar dolar olmuştur” denildi.
RUSYA BİRİNCİ SIRADA
Dal açısından Rusya pazarının başkan olduğu bildirilen raporda, üçüncü ülkelerle iş birliği fırsatlarına işaret edildi.
Raporda, inşaat bölümünün, 2021’in birinci yarısında çok sonlu da olsa büyüdüğü açıklandı. Finansal zorluklarla dalda kısa vadeli öngörülerin çok zorlaştığı söz edilen raporda, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici bulunmasına gereksinim duyulduğunun altı çizildi.
Raporda, maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle gelecek devirde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde aksamalar olabileceği savunularak, konutta yüksek olan meblağların daha da artmasıyla gereksinim sahiplerine ekonomik konut sunumunun zorluğuna işaret edildi.
KDV TEVKİFATI ESKİ SEVİYEYE ÇEKİLMELİ
Kesimde, hak ediş ödemelerine de dikkat çekilen raporda, uzun vadeli gecikmelere işaret edildi. TMB Ocak 2022 İnşaat Bölüm Tahlili Raporunda, “Yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir” talebinde bulunuldu. Kelam konusu raporda, orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliğinin zorlaştığı, döviz kuru tesiriyle ‘bekle, gör’ eğilimi izlendiği ve konutta maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararlarının kaçınılmaz olarak ertelendiği belirtilerek, “Özellikle birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır” denildi.
YURT DIŞINDA 100 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM AMACI
Raporda, yurt dışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk iş gücü sayısının, salgının akabinde 100 bine çıkarılmasının amaçlandığı açıklandı. Dal için iş modellerinde değişim gerekliliğine işaret edilen raporda, bölümle birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi gereksiniminin arttığı açıklandı.
Erdal Eren
Maliyet artışına karşı istisnai uygulama talebi
TMB Lideri Erdal Eren, kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesine değindi. Üstyapı işlerinde yüklü kullanılan girdi materyallerinde Mayıs 2020’den itibaren fiyat artışının yüzde 278 arttığına dikkati çeken Eren, şu biçimde devam etti: “Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanısıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması gerçek bir uygulama olacaktır.”
Konut satışında Esenyurt tepede
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına göre, 2021 yılında nüfusu 150 binden çok olan 166 ilçede toplam 1 milyon 127 bin 875 konut satıldı. Esenyurt, birinci ve ikinci el konut satışında birinci sırada yer aldı. Ülke genelinde satılan konut adedi evvelki yıla bakılırsa yüzde 0,5 azalırken, Esenyurt’ta yüzde 2,4 artarak 37 bin 102’ye yükseldi. Türkiye genelinde el değiştiren her 100 konuttan 2,5 adedi Esenyurt’ta satıldı. Esenyurt’u, 26 bin 229 adetle Çankaya, 23 bin 170 ile Keçiören, 19 bin 475 ile Bursa Nilüfer ve 18 bin 358 ile Ankara Mamak izledi. Antalya Kepez’de 18 bin 64, Etimesgut’ta 16 bin 930, Gaziantep Şehitkamil’de 16 bin 546, Antalya Alanya’da 15 bin 312 ve Konya Selçuklu’da 15 bin 225 adet konut el değiştirdi. Birinci 10’a giren ilçelerde Ankara’nın tartısı dikkati çekti. 10 ilçenin 4’ü başşehirden listeye girerken, Antalya’dan iki, İstanbul, Bursa, Gaziantep ve Konya’dan birer ilçe listede yer aldı.