Disleksi İle Ömür

BenMelek

New member
Merhaba, ‘hocam çocuğumda disleksi olabilir mi?’ ‘ hocam ben de disleksi var mıdır?’ ‘çocuğumun disleksi olmasında benim cürmüm var mı?’ ‘sizce çocuğum akranlarına yetişebilecek mi?’ ‘aslında hayli zeki fakat ne oluyor anlamıyorum’ ‘ bu durumla nasıl baş edeceğiz?’ ‘zekasında mı bir sorun var sanki?’ üzere biroldukça soruyla karşılaşıyorum. Ebeveynler haklı olarak telaşlı olarak geliyor ve başları fazlaca karışık olabiliyor. Arkadaş ortamından, toplumsal etraftan, okuldan gelen şikayetlerde bunların üzerine eklenince kendilerini çıkmazda ve çaresiz hissedebiliyorlar. Şöyle belirteyim , biz yetişkin olarak bu durum karşısında bu kadar çaresiz hissederken çocuklarımızın durumunu anlamak, onların nasıl zorlandığını fark etmek fazlaca ancak hayli değerlidir.

Evet , çocuğumuz fizikî olarak büyürken gelişirken bununla birlikte toplumsal, bilişsel ve lisan olarak da gelişmenine devam etmektedir. Erken çocukluk periyodunda 2 yaş civarı bilhassa çocuğun lisan gelişmeninde bariz ilerlemeler olması gereken periyottur.

Disleksi gelişimi aşağıdaki hallerde olabilir:

-Fonolojik Disleksi: Bu biçiminde sesleri çıkarma anlamada sorun daha besbellidir. Sesleri tanıyamama okuma ve anlamayı otomatik olarak olumsuz etkilemektedir.

-sıradan ya da yüzeysel Disleksi: Kullanılan sözcükleri tanıma manaya ve yazmada sorun vardır.

-Görsel disleksi: Burada görsel marifetlerde ki sıkıntıya bağlı olarak okuma anlamada sorun vardır.Daha hayli görme ve nörolojik meseleler ile beraberdir.

-Klasik bilinen Birincil Disleksi: Disleksinin en yaygın cinsidir. Beynin sol yarısında fonksiyonellikte sıkıntılar vardır ve en sık karşılaşılan çeşidi budur. Bu tipi yaşın büyümesi ile ortadan kalkmamaktadır.

-Gelişimsel olarak ortaya çıkan İkincil Disleksi: Bu anne karnından itibaren maruz kalınan aksiliklere bağlı olarak ortaya çıkar ve kurallar düzeltildiğinde çocuğun büyümesi ile azalması mümkündür.

-Travmatik niçinler ile oluşan Disleksi: Yetişkin yahut çocuklarda, travma yahut hastalık niçiniyle beyinde meydana gelen hasara bağlı gelişir.

Disleksi, çeşitli çevresel faktörler, genetik durumlar, zorlayıcı gebelik ve doğum, gelişim süreçlerinde beyin gelişmenini olumsuz etkileyen enfeksiyon vs üzere durumlardan da oluşabilir.

Ne niçinle ortaya çıkmış olursa olsun, kişinin ömrünü zorladığı ve kesinlikle gerekli dayanakların alınmasının kıymetli olduğunu unutmadan ilgili uzmanlık alanlarına (çocuk hekimi ,çocuk psikiyatrisi,çocuk nörolojisi) başvurulması tahlil için kuraldır.

Disleksi ne vakit fark edilebilir?

Erken çocukluk devrinde, bilhassa çocuğun lisan gelişmeninin süratli olduğu 2 yaş devrinde fark edilebilir. Lakin disleksinin fark edilmesi, anlaşılması güç olabilir. Bilhassa okul senelerında daha bariz olarak sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.

OKUL ÖNCESİ BELİRTİLER;

– konuşmada gecikme, harfleri yanlış söylem etme

-kendi ismini söylemede sıkıntılar,

-yaşı seviyesinde verilen komutları anlamada zorlanma,

-ince motor maharetlerde uygun olmama üzere durumlar olabilir.

Unutulmamalıdır ki! Her geç konuşan çocukta Disleksi olmak durumunda değildir, ve geç konuşmanın farklı fizikî, psikiyatrik nörolojik niçinleri olduğu da unutulmamalıdır. Ailede şayet disleksi, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan bireyler varsa yeni gelen bebek için takiplerde bu açıdan değerlendirmelerin yapılması erken teşhis ve tedavi için değerlidir.

OKUL PERİYODUNDA Kİ BELİRTİLER;

-Yaşına nazaran okumayı geç öğrenme, yavaş okuma,

-Söyleneni manaya ve kavramada meseleler yaşama,

-Konuşurken akıcılıkta sorun, gerçek sözleri bulma ve kullanmada problemler,

-Sıralı ayrıntıları öğrenme de (aylar, günler, istikametler, saat gibi) ve bilgiyi depolamada zorlanmalar,

-İşitsel öğrenmede benzerlerlikler, farklılıklar üzere durumları anlamada kuvvetlikler,

-Oyunları manaya, rol alma, kurallara uymada zorluklar,

-Denge gerektiren (bisiklet, kaykay, paten gibi) durumlarda zorlanma ve bu niçinle kaçınmalar,

-Uzun karmaşık söz ve cümleleri söylemde zorlanma,

-Okuma gerektiren ödevlerden kaçınma , yaparsa da hayli uzun müddette tamamlama üzere belirtiler sayılabilir.

Ve bu durum vaktinde gerekli takviyeler alınmadığında yetişkinlik devrinde de devam edecektir.

-Sesli okuma, okuduğunu aktarmada zorluklar,

-Matematik süreçlerinde problemler,

-Zamanı planlama ve organize olmada kuvvetlikler,

-Yabancı lisan öğrenme ya da söylemleri yanlışsız yapmakta zorluklar,

-Ezber zorlukları,

-Olayları gerekli biçimde sözel olarak tabir etmede akıcılık da kuvvetlik çekmeler,

-Esprileri, fıkraları incelikleri anlamada gecikmeler ve bu durumlar toplumsal gelişimi ahengi da bariz olarak olumsuz etkilemektedir.

Görüldüğü üzere, DİSLEKSİ yalnızca çocukluk devrini değil tüm ömrü etkileyen bir durumdur.

DİSLEKSİ DE TEŞHİS TEKNİKLERİ;

Disleksi teşhis edebilecek makul ve tek bir test yoktur, fakat teşhis esnasında bir dizi faktör göz önünde bulundurulur:

-Başvurulan uzman çocuk ve aile ile ilgili ayrıntılı bilgiler almalıdır. Gebelik, doğum, gelişim süreçleri, ailede özellikli durumlar vs üzere,

-Çocuğun gelişim süreçleri, akademik durumu için öğretmen, ebeveyn için çeşitli kıymetlendirme ölçekleri kullanılmaktadır,

-Çocuğun görme,işitme ile ilgili sorunu olup olmadığı kıymetlendirilir gerekli olduğu takdirde,

-Çocuğun gelişim değerlendirmesinde farklı bulgular olursa yaş düzebir daha bakılırsa zeka testleri istenebilir,

-Çocuğun lisan, konuşma, okul çağıysa okuma manaya, dikte yazı ,ince motor marifetleri performans değerlendirmesi olarak yapılabilir.

Öncelikle ,çocuğun öğrenme sürecini etkileyen fizikî gelişimsel, nörolojik bir sorun olmadığı tespit edildikten daha sonra bu değerlendirmeler yapılmalıdır.

DİSLEKSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR;

Disleksinin altında yatan beyin anormalliklerini düzeltmek için bir yol yoktur. Ancak bu yanlış işleyişi aktif kullanılır hale getirmek için eğitim dayanakları vardır. Disleksi ömür uzunluğu süren bir durum olarak belirtilse de yani biroldukca eğitim dayanağı durumu önemli manada geliştirmekte ve zorlanma alanlarını bariz olarak azaltmaktadır.

DİSLEKSİDE EĞİTİM TEKNİKLERİ;

Disleksi, muhakkak eğitim teknikleri uygulanarak tedavi edilen bir durumdur. Ne kadar erken eğitim takviyesi başlar ise , çocuğun yaşıtları ile içinde ki açık o kadar az olarak gelişecektir,

-okuma manaya çalışmalar,

-dokunsal, işitsel, görsel öğrenme çalışmaları,

-dikkat artırma çalışmaları,

Bu belirtilen uygulamalar uzman özel eğitimciler tarafınca uygulanmaktadır.

Çocuk anaokulu, ilkokul periyodunda disleksi için takviyeleri almaya başlar ise hayat ortasında daha uyumlu olması açısından faydalı olacaktır. Anlaşılması ne kadar gecikirse , çocuğun yalnızca akademik gelişimi olumsuz etkilenmez . Çocuğun özgüveni, toplumsal gelişimi, pek hayli alanda maharet gelişimi, davranış problemleri vs üzere yaşamsal meseleler ile karşılaşmak mümkün olacaktır.

Bilhassa , eğitim dayanaklarının daha geç yaşlarda alınması nazaranceli olarak işe yarasa da, eşlik eden farklı psikiyatrik durumlar (depresyon, davranış problemleri, tasa bozuklukları gibi) ile de çaba edilmesi durumu daha da zorlaştırmaktadır.

Çocuğunuzda reaksiyonlarda yavaşlık, lisan gelişimi, motor gelişimde zorluklar fark ediyorsanız siz ebeveynler bu gözlemleriniz doğrudur. Etrafınızdaki öteki insanların ‘daha küçük’ ‘abartıyorsun’ ‘bizim çocukta bu biçimdeydi’ üzere telaffuzlara kulak asmayın lütfen.

Zira erken müdahalede birinci basamak siz ebeveynlersiniz. Çocukla mesken içi yapılacak çalışmalar , toplumsal dayanaklar, motor maharet gelişim çalışmaları sizinle başlamaktadır. Ve unutmayın ki! Üstte belirtilen bulgular gelişimsel gerilik, otistik bulgular, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, üstün potansiyelli çocuklar üzere farklı durumların da habercisi olabilmektedir.

Bu eğitim çalışmalarında, çocuk okul çağında ise öğretmenine de iş düşmektedir. Öğretmenin mevzu hakkında bilgilendirilmesi ve okul tarafınca verilecek dayanakların belirlenmesi kıymetlidir.

Bu tip teşhisler, okul çağında çocukların kaynaştırma halinde ek dersler alması, imtihanların ek müddetli ve durumuna uygun sorular ile yapılması, ders esnasında dikkat toplayıcı uyaranların kullanılması üzere dayanaklar alması gerektiren durumlardır.

Yetişkinlikte DİSLEKSİ devam ederse!

İş hayatında başarılı olma, hayattaki sorumlulukları düzenleme, vakti gerçek kullanma, toplumsal olarak marifetli olma üzere biroldukça alanda meseleler sizinle birlikte yol almaya devam edecektir.

DİSLEKSİ tanısı almak illa ki başarısız olacağınız manasına gelmez!! Gerçek eğitim dayanakları, sizin şahsi gelişmeninizde kuvvetli taraflarınızın belirlenmesi ve o alanların gerekli gelişmeninin sağlanması bu zorlukla baş etmenizde kıymetli rol oynayacaktır.

DİSLEKSİ tanısı bir çocuğa konulduktan daha sonra, hem ailenin birebir vakitte bilhassa çocuğun yaş gelişmenine uygun bir lisanla psiko eğitim dediğimiz durumu manaya dayanağı fazlaca lakin epeyce kıymetlidir.

Daima dediğim üzere, durumu anlamak, kabullenmek ve yanlışsız bilgi ile yol kat etmek çocuklarınıza ve kendinize vereceğiniz en büyük ödüldür.