Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bloomberg ile gerçekleştirdiği mülakatta başta 540 milyar metreküpe ulaşan gazın çıkarılmasıyla ilgili argümanlı takvimlendirme süreci, artan güç talebi karşısında yeni alımlar ve yenilenebilir güç kaynaklarıyla ilgili çalışmalar başta olmak üzere bakanlığın gündemindeki hususlara ait değerlendirmelerde bulundu.
KARADENİZ’DE BİRİNCİ AMAÇ 3,5 MİLYAR METREKÜP
Sakarya gaz alanında yaklaşık 40 üretim kuyusu açmayı planladıklarına değinen Bakan Dönmez, birinci 10 kuyu ile bir arada birinci üretimin de gerçekleştirilmiş olacağını söylemiş oldu. Maksadın, gazın 2023’te sisteme bağlanması olduğunu vurgulayan Dönmez, “Sakarya gaz alanının civarında sismik çalışmalar, değerlendirmeler devam ediyor. Bu kapsamda orada tahminen önümüzdeki yılın birinci aylarında keşif maksatlı bir sondaj daha yapabiliriz” diye konuştu.
Dönmez’in işaret ettiği sondaj alanı, Tuna 1 ile başlayıp Türkali ile devam eden Sakarya ve onun kuzeybatısındaki Amasra 1 alanının akabinde üçüncü çalışma alanı olacak. Dönmez bu sahanın da Sakarya gaz alanının batısında kaldığını söylemiş oldu. Bakan Dönmez, “Her bir fazı 10’ar kuyudan oluşuyor. Tam üretime 40. kuyudan daha sonra ulaşmış olacağız. Oradaki amacımız de 2027 üzere gözüküyor. Düzey olarak günlük 10 milyon metreküple başlarız, 40 milyon metreküpe kadar çıkarız. Yıllıkta bakarsanız, süreç sonunda aşağı üst 15 milyar metreküpe denk geliyor.” dedi. Türkiye’de doğalgaz iç tüketimi 2020’de yaklaşık 48 milyar metreküp olarak gerçekleşmişti.
‘AKDENİZ’İ İHMAL ETMEDİK’
Türkiye’nin Akdeniz’deki gaz arama faaliyetleri ise son periyotta biraz geri planda kaldı. Bakan Dönmez, “Bu hususta motivasyonda bir düşüş mü var?” sorusuna “Orada da 2-3 yıldır 8 sondaj yaptık, somut bir keşif açıklayamadık. Kimi emareler bulduk lakin ekonomik değildi. Sismik çalışmalarımız devam ediyor. Tabi Karadeniz’deki keşifle birlikte oradaki iş planımızın yoğunluğundan dolayı o tarafa tartı verdik lakin bu Akdeniz’i ihmal ettik, tekrar girmeyeceğiz manasına gelmiyor. Biz bir daha kendi deniz yetki alanlarımızda faaliyetlerimize devam edeceğiz” karşılığını verdi.
RUS GAZI TALEP ARTIŞINI KARŞILAR MI?
Türkiye’nin artan talebi karşısında Rusya’dan alınan gazın kâfi olup olmayacağı sorusu üzerine de Dönmez, Mavi Akım ve Türk Akımı’nın tam kapasite çalışması durumunda arz güvenliği ile ilgili bir zahmet olmayacağını değerlendirdiklerini söylemiş oldu. Dönmez, “Mevcut boru sınırının kapasitesi müsait. Türk Akımı’nın kontratı kamu ve özel şuanda 14 milyar metreküp. Mavi Akım da 16 milyar metreküp. Türk Akımı da 16 milyar metreküpe kadar çıkabilir bizim hesaplarımıza bakılırsa.” dedi. Bakan Dönmez, buna rağmen Türkiye’nin alternatif kaynaklar konusunda da çalışmalarını sürdürdüğünü kelamlarına ekledi. Bu süreçte uygun fiyat konusunun da değer taşıdığının altını çizen Dönmez, Türk Akımı’ndan gelen 8 milyar metreküplük gazla ilgili kontratın bu yıl bitmiş olduğini anımsattı. Bakan Dönmez, “Türk Akım’dan getirilen 8 milyar metreküpün yarısı BOTAŞ’a yarısı da özel kesime aitti. ötürüsıyla burada yeni kompozisyonda Gazprom’un tercihleri de önemli” değerlendirmesini yaptı.
‘İKLİM KURALLARI TALEBİ ARTIRDI’
Dönmez, mülakatta Türkiye’nin yıllık doğalgaz gereksiniminin bu yıl 55-60 milyar metreküp içinde olmasını öngördüklerini anlatırken, bunun ülke ekonomisindeki büyümeye paralel artabileceğini de kelamlarına ekledi. Türkiye, ithal ettiği doğalgazın değerli bir kısmını elektrik üretiminde kullanıyor. Yenilenebilir kaynakların bu noktada ehemmiyet taşıdığını anlatan Dönmez, “Bu sene doğalgaz talebinin artma niçinlerinden biri de iklimin kurak geçmesi niçiniyle hidrolik santrallerde üretimimiz yeteri kadar olmaması oldu. O açığı biz gaz ve kömürle karşılamış olduk.” dedi.
YENİ GES’LER GÜNDEME GELECEK
Bakanlık datalarına göre Türkiye, yenilenebilir kaynaklarda Avrupa’da 5., dünyada ise 10. sırada. Ağustos ayı prestijiyle yenilenebilir güçteki konseyi gücün 52 bin 353 megavat olduğunu belirten Dönmez, “Bir yandan YEKA ihalelerimiz devam ediyor, ayrıyeten ekimde inşallah 2 bin megavat güneş güç santrali (GES) yapacağız. 1000 megavatlık bir GES’imiz daha var. Şu anda bakanlığımız 1500 megavatlık bir GES yarışı daha hazırlıyor.” diye konuştu.
‘LNG ALIMLARI ARTABİLİR’
ABD, Türkiye’nin son senelerda en çok LNG ithal ettiği ülkelerin başında geliyor. Bu ülkeden alımların önümüzdeki periyotta de devam edebileceğini belirten Bakan Dönmez, “Afrika’dan, körfez bölgesinden de alıyoruz. LNG artabilir. Zira LNG’de bizim teorik olarak baktığımızda 40 bcm gazlaştırabilecek bir kapasitemiz var. Ülkenin tüketiminin 55-60 milyar metreküp olduğunu var iseydığımızda muhakkak bir kapasite demektir bu. Bu mevzuyu büyük oranda fiyatlar belirlemiş olacak. LNG’de de kontratları kısa ve orta vadeli düşünmek lazım.” değerlendirmesini yaptı.
EÜAŞ’TA ÖZELLEŞTİRME VARLIK SATIŞI ODAKLI
Bakan Fatih Dönmez, Türkiye’nin başta TEİAŞ olmak üzere güç kitleriyle ilgili halka arz planları hakkında da soruları yanıtladı. “TEİŞ’ta halka arzı yapacağız fakat orada az ölçülerde olacak. Yani her halükarda çoğunluk payı kamunun elinde olacak.” diyen Dönmez, EÜAŞ’ta ise özelleştirme programının yürümesi halinde bunun, varlık satışı üzerinden ilerleyeceğini kaydetti ve “Hisse üzerinden bir özelleştirme şu anda düşünmüyoruz.” tabirlerini kullandı.
‘VADELİ PİYASA İLE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK ARTACAK’
Dönmez 1 Ekim’de açılacak vadeli gaz piyasası ve bunun mümkün tesirlerini de yorumladı. Türkiye’nin 1 Haziran’da vadeli elektrik piyasasını açtığını anımsatan Dönmez, “Bu neyi sağlayacak? Bilhassa müşterilerin maliyetler açısından önünü nazaranbilmelerine imkan tanımış olacağız. Bu bilhassa endüstriciler ve büyük tüketiciler için kıymetli. Burada şayet bu biçimde bir piyasa oluşturabilirse bu yalnızca Türkiye için değil, bölge ülkelerdeki elektrik ve gaz için de bir gösterge, borsa fiyatı olabilir” tabirini kullandı.
KARADENİZ’DE BİRİNCİ AMAÇ 3,5 MİLYAR METREKÜP
Sakarya gaz alanında yaklaşık 40 üretim kuyusu açmayı planladıklarına değinen Bakan Dönmez, birinci 10 kuyu ile bir arada birinci üretimin de gerçekleştirilmiş olacağını söylemiş oldu. Maksadın, gazın 2023’te sisteme bağlanması olduğunu vurgulayan Dönmez, “Sakarya gaz alanının civarında sismik çalışmalar, değerlendirmeler devam ediyor. Bu kapsamda orada tahminen önümüzdeki yılın birinci aylarında keşif maksatlı bir sondaj daha yapabiliriz” diye konuştu.
Dönmez’in işaret ettiği sondaj alanı, Tuna 1 ile başlayıp Türkali ile devam eden Sakarya ve onun kuzeybatısındaki Amasra 1 alanının akabinde üçüncü çalışma alanı olacak. Dönmez bu sahanın da Sakarya gaz alanının batısında kaldığını söylemiş oldu. Bakan Dönmez, “Her bir fazı 10’ar kuyudan oluşuyor. Tam üretime 40. kuyudan daha sonra ulaşmış olacağız. Oradaki amacımız de 2027 üzere gözüküyor. Düzey olarak günlük 10 milyon metreküple başlarız, 40 milyon metreküpe kadar çıkarız. Yıllıkta bakarsanız, süreç sonunda aşağı üst 15 milyar metreküpe denk geliyor.” dedi. Türkiye’de doğalgaz iç tüketimi 2020’de yaklaşık 48 milyar metreküp olarak gerçekleşmişti.
‘AKDENİZ’İ İHMAL ETMEDİK’
Türkiye’nin Akdeniz’deki gaz arama faaliyetleri ise son periyotta biraz geri planda kaldı. Bakan Dönmez, “Bu hususta motivasyonda bir düşüş mü var?” sorusuna “Orada da 2-3 yıldır 8 sondaj yaptık, somut bir keşif açıklayamadık. Kimi emareler bulduk lakin ekonomik değildi. Sismik çalışmalarımız devam ediyor. Tabi Karadeniz’deki keşifle birlikte oradaki iş planımızın yoğunluğundan dolayı o tarafa tartı verdik lakin bu Akdeniz’i ihmal ettik, tekrar girmeyeceğiz manasına gelmiyor. Biz bir daha kendi deniz yetki alanlarımızda faaliyetlerimize devam edeceğiz” karşılığını verdi.
RUS GAZI TALEP ARTIŞINI KARŞILAR MI?
Türkiye’nin artan talebi karşısında Rusya’dan alınan gazın kâfi olup olmayacağı sorusu üzerine de Dönmez, Mavi Akım ve Türk Akımı’nın tam kapasite çalışması durumunda arz güvenliği ile ilgili bir zahmet olmayacağını değerlendirdiklerini söylemiş oldu. Dönmez, “Mevcut boru sınırının kapasitesi müsait. Türk Akımı’nın kontratı kamu ve özel şuanda 14 milyar metreküp. Mavi Akım da 16 milyar metreküp. Türk Akımı da 16 milyar metreküpe kadar çıkabilir bizim hesaplarımıza bakılırsa.” dedi. Bakan Dönmez, buna rağmen Türkiye’nin alternatif kaynaklar konusunda da çalışmalarını sürdürdüğünü kelamlarına ekledi. Bu süreçte uygun fiyat konusunun da değer taşıdığının altını çizen Dönmez, Türk Akımı’ndan gelen 8 milyar metreküplük gazla ilgili kontratın bu yıl bitmiş olduğini anımsattı. Bakan Dönmez, “Türk Akım’dan getirilen 8 milyar metreküpün yarısı BOTAŞ’a yarısı da özel kesime aitti. ötürüsıyla burada yeni kompozisyonda Gazprom’un tercihleri de önemli” değerlendirmesini yaptı.
‘İKLİM KURALLARI TALEBİ ARTIRDI’
Dönmez, mülakatta Türkiye’nin yıllık doğalgaz gereksiniminin bu yıl 55-60 milyar metreküp içinde olmasını öngördüklerini anlatırken, bunun ülke ekonomisindeki büyümeye paralel artabileceğini de kelamlarına ekledi. Türkiye, ithal ettiği doğalgazın değerli bir kısmını elektrik üretiminde kullanıyor. Yenilenebilir kaynakların bu noktada ehemmiyet taşıdığını anlatan Dönmez, “Bu sene doğalgaz talebinin artma niçinlerinden biri de iklimin kurak geçmesi niçiniyle hidrolik santrallerde üretimimiz yeteri kadar olmaması oldu. O açığı biz gaz ve kömürle karşılamış olduk.” dedi.
YENİ GES’LER GÜNDEME GELECEK
Bakanlık datalarına göre Türkiye, yenilenebilir kaynaklarda Avrupa’da 5., dünyada ise 10. sırada. Ağustos ayı prestijiyle yenilenebilir güçteki konseyi gücün 52 bin 353 megavat olduğunu belirten Dönmez, “Bir yandan YEKA ihalelerimiz devam ediyor, ayrıyeten ekimde inşallah 2 bin megavat güneş güç santrali (GES) yapacağız. 1000 megavatlık bir GES’imiz daha var. Şu anda bakanlığımız 1500 megavatlık bir GES yarışı daha hazırlıyor.” diye konuştu.
‘LNG ALIMLARI ARTABİLİR’
ABD, Türkiye’nin son senelerda en çok LNG ithal ettiği ülkelerin başında geliyor. Bu ülkeden alımların önümüzdeki periyotta de devam edebileceğini belirten Bakan Dönmez, “Afrika’dan, körfez bölgesinden de alıyoruz. LNG artabilir. Zira LNG’de bizim teorik olarak baktığımızda 40 bcm gazlaştırabilecek bir kapasitemiz var. Ülkenin tüketiminin 55-60 milyar metreküp olduğunu var iseydığımızda muhakkak bir kapasite demektir bu. Bu mevzuyu büyük oranda fiyatlar belirlemiş olacak. LNG’de de kontratları kısa ve orta vadeli düşünmek lazım.” değerlendirmesini yaptı.
EÜAŞ’TA ÖZELLEŞTİRME VARLIK SATIŞI ODAKLI
Bakan Fatih Dönmez, Türkiye’nin başta TEİAŞ olmak üzere güç kitleriyle ilgili halka arz planları hakkında da soruları yanıtladı. “TEİŞ’ta halka arzı yapacağız fakat orada az ölçülerde olacak. Yani her halükarda çoğunluk payı kamunun elinde olacak.” diyen Dönmez, EÜAŞ’ta ise özelleştirme programının yürümesi halinde bunun, varlık satışı üzerinden ilerleyeceğini kaydetti ve “Hisse üzerinden bir özelleştirme şu anda düşünmüyoruz.” tabirlerini kullandı.
‘VADELİ PİYASA İLE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK ARTACAK’
Dönmez 1 Ekim’de açılacak vadeli gaz piyasası ve bunun mümkün tesirlerini de yorumladı. Türkiye’nin 1 Haziran’da vadeli elektrik piyasasını açtığını anımsatan Dönmez, “Bu neyi sağlayacak? Bilhassa müşterilerin maliyetler açısından önünü nazaranbilmelerine imkan tanımış olacağız. Bu bilhassa endüstriciler ve büyük tüketiciler için kıymetli. Burada şayet bu biçimde bir piyasa oluşturabilirse bu yalnızca Türkiye için değil, bölge ülkelerdeki elektrik ve gaz için de bir gösterge, borsa fiyatı olabilir” tabirini kullandı.