Atıklara ‘sıfır’ tolerans

Eftal

Global Mod
Global Mod
Türkiye, süratle yaygınlaştırdığı sıfır atık sistemi ile geri dönüşüm çarkını sıkı kontrol altında tutuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan öncülüğünde başlatılan ‘sıfır atık’ atağı ile hem etraf korunuyor tıpkı vakitte iktisada milyarlarca TL katkı sağlanıyor. Atık materyallerin tüketimden bir daha üretime uzanan uzun işleyişi birincisi Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kurulan ve şu anda 92 bin kurum ve kuruluşa yaygınlaşan sıfır atık sistemi ile başlıyor.

GPS İLE TAKİP

Atıkların daha sonraki durağı ise 30 vilayette 92 belediyede oluşturulan 1. Sınıf Atık Getirme Merkezi oluyor. Geri dönüşümde bu merkezler kıymetli rol oynuyor.

Atıkların seyahati da denetim altında. Taşınabilir Atık Takip Sistemi ile taşıma süreçlerini yapan firmaların, araçların kayıt altına alınarak araçların hareketlerinin GPS dayanaklı sistemler ile çevrim içi olarak izleniyor. Atıkların üretildiği yerden geri kazanım, bertarafına kadar ki tüm süreçlerin çevrim içi izlenmesi, denetlenmesi, raporlanması sağlanıyor.

ÖGÜT, ERİT, ÜRET

Atığın tipine bakılırsa süreç de farklı. Atık metal ise evvela fizikî öğütme süreci yapılarak boyutları küçültülüyor. Öğütme sürecinin akabinde yüksek dereceli fırınlarda eriyik hale getirilir. Eriyik kalıba dökülerek metal bloklar oluşturuluyor. Oluşturulan bu metal bloklar preslenerek istenilen kalınlığa getiriliyor. Aerosol, içecek kutusu, boya tenekesi üzere her türlü ambalaja uygun biçimlendirmeden daha sonra da doluma hazır hale geliyor.



MÜREKKEP DE AYRIŞTIRILIYOR

Atık kağıt ise kağıt hamuru hazırlamak için su içerisinde liflerine ayrılıyor ve yabancı unsurlar için temizleme sürecine tabi tutuluyor. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit yahut sodyum karbonat kullanılıyor. Hazır olan kağıt lifleri, geri dönüşmüş kağıt üretiminde kullanılıyor. 1 ton kağıt atığın geri dönüşümü kararında 17 adet yetişmiş ağaç kurtarılıyor.

PLASTİK HARMANI

Atık plastik ise cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinelerinde küçük modüllere ayrılıyor. İşletmeler bu modülleri özgün hammadde ile karıştırarak üretim sürecinde kullanabildiği üzere, yeniden eritip katkı unsurları ekleyerek ikinci sınıf ham unsur olarak da kullanabiliyor. 1 ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü kararında 16,3 varil petrolün kullanması engelleniyor.

HER DALDA HAYATIMIZDA

Geri kazandırılan atıklar günümüzde her bölümde karşımıza çıkıyor. Camdan sayısız sefer cam eserler elde ediliyor. Plastikler ise bilhassa dokumacılık ve otomotiv dalından yaygın olarak kullanılıyor. Pet şişelerin geri dönüştürülmesiyle elde edilen plastikler yeniden lif formuna getirilerek iplik ve kumaş üretiminde kullanılıyor. bir daha kıymetlendirilebilir atık niteliğinde olan plastik, kağıt-karton, cam, metal ambalaj atıkları ile dokumacılık gereçleri, kullanılmayan giysiler, mobilyalar geri dönüşüm ve ileri dönüşüm uygulamaları ile sanatsal yapı, takı, süs ve dekoratif eşya olarak kullanılabiliyor.

İktisada 17 milyar TL

Atıkların depolanarak bertaraf edilmesi yerine ham husus ve güç kaynağı olarak kullanması ekonomik yarar oluşturdu. Uygulamanın başladığı 2017 tarihinden itibaren 16,5 milyon ton kağıt-karton, 4,1 milyon ton plastik, 1,7 milyon ton cam, 0,4 milyon ton metal ve 1,5 milyon ton organik ve öteki geri dönüştürülebilir atıklar olmak üzere toplamda yaklaşık 24,2 milyon ton geri kazanılabilir atık işlenerek iktisada kazandırıldı. Uygulama başladığından bu yana geçen süreçte toplanan atıklarla, 17 milyar TL ekonomik çıkar sağlandı. Atık, iş kapısı oldu



2023 yılına kadar, Türkiye’nin tamamında Sıfır Atık Sistemi kurulacak. 60 bin kişi sıfır atık uygulamaları kapsamında çalışmaya başladı. 2023 yılına kadar 150 bin bireye istihdam sağlanacak. tıpkı vakitte 30 milyar lira tasarruf sağlanacak.

Camda sonsuz döngü



Atık camların renklerine bakılırsa ayrılarak geri dönüşüm tesislerinde atık ve katkı hususlarından ayrılarak, kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülüyor, daha sonrasında bir daha cam olarak kullanılabildiği üzere beton katkısı ve cam asfalt olarak da kullanılabiliyor. Camlar bu türlü sonsuz bir döngüyle geri dönüştürülebiliyor ve yapısında bozulma meydana gelmiyor.

Doğal tahribat azalıyor

Atıkların hammadde olarak kullanılmasıyla madenler ve yeraltı zenginlikleri daha az kullanılarak madencilik faaliyetleri kararı oluşan doğal tahribat azaltılıyor. Ayrıyeten atıkların maddesel geri kazanımı sağlanıyor.