ABD’li siyaset bilimci: Türkiye daha da değerli hale gelecek

KripTon

Member
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı, alanında uzman şahıslarla, BM 76. Genel Şurası kapsamında, BM ıslahatının da ele alındığı “Covid-19 daha sonrası Devirde İtimadın bir daha İnşası ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye’nin Milletlerarası Sisteme Bakış Açısı” başlıklı bir dizi mülakat gerçekleştirdi.

Princeton Üniversitesi Yakın Doğu Çalışmaları Yöneticisi Doç. Dr. Michael A. Reynolds, mülakatta, Türkiye’nin bölgesel ve global denklemdeki yerini ve oynadığı kıymetli rolleri kıymetlendirdi.

ABD’li siyaset bilimci Reynolds, Türkiye’nin yalnızca kendi bölgesinde değil, dünyanın biroldukca bölgesinde değerli roller oynadığına vurgu yaparak, “Türkiye’yi ve Türkiye’nin dünyadaki epey taraflı sistemdeki yerini düşündüğümüzde, Türkiye’nin epeyce taraflı yahut epeyce kutuplu global sistem açısından daha da kıymetli hale geleceğine kuşku yok” dedi.

Reynolds, Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve askeri manada fazlaca kıymetli roller oynadığına işaret etti.

Ankara’nın yalnızca kendi bölgesinde değil, dünyanın farklı bölgelerinde de memleketler arası barış ve istikrara hizmet eden nazaranvleri muvaffakiyetle icra ettiğine dikkat çeken Reynolds, “Türkiye dünyanın bu bölgesinde, hatta bu bölgelerinde, bölgesinde diyecektim lakin dünyanın birden çok bölgesinde istikrarlı bir aktör ve bu değişmeyecek” diye konuştu.

“TÜRKİYE, BÜYÜK ORTA DOĞU’NUN GÜVENLİĞİNDE DEĞERLİ ROL OYNUYOR”

Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarına Türkiye’nin yaptığı katkıların fazlaca değerli olduğunu vurgulayan Amerikalı siyaset bilimci, şunları söylemiş oldu:

“Bence Türkiye olarak Afganistan’ın bulunduğu büyük bölgenin ve büyük Orta Doğu’nun güvenliğinde kıymetli bir rol oynamaktasınız. Bunun sebebi ise bir daha Türkiye’nin coğrafik pozisyonu, istikrarlı duruşu, bölgede istikrarlı bir hükümet olma statüsü ve gelişen askeri teknolojisi ile kabiliyetli bir orduya sahip olmasıdır.”

Afganistan’da gelinen son durumu da kıymetlendiren Reynolds, Türkiye ile Afganistan içindeki bağların epey eskiye uzandığını ve 1. Dünya Savaşı daha sonrasında kurulan yakın münasebetlerin hayli değerli olduğunu belirtti.

Reynolds, şu biçimde devam etti:

“Türkiye ile Afganistan birbirlerini ortak noktalara sahip iki devlet olarak görmüşlerdir. Emperyalizmin yükseldiği bir çağda her ikisi de Müslüman, bağımsız ve hükümran devletlerdi. bu türlü fazlaca fazla devlet yoktu. Bu niçinle, bence, Afganistan ve Türkler içinde bir anlayış oluştu, ortak bir şey paylaştıklarının farkına vardılar. İslamiyet vesilesiyle kültürel bağlarınız var ki bu da kıymetli bir nokta. Bunun Türklerin Afganlarla bağlantı kurmasını kolaylaştırdığını düşünüyorum. Bu çok gereklidir de ve bence Türkiye’nin bu rolü üstlenmeye devam edeceğine ve gücünü istikrar doğrultusunda kullanarak bölgenin tamamında olumlu bir rol oynayacağına güvenebiliriz.”

Reynolds, son devirde bilhassa göç sorununun da milletlerarası sistem için kıymetli bir başlık haline geldiğini vurguladı ve bu sorunun yalnızca Türkiye üzere ülkeler için değil, ABD için de geçerli olduğunu lisana getirdi.

Göç sıkıntısının sıradan ve üniversal bir tahlilinin olmadığını kaydeden Reynolds, yapılması gereken şeyin, mevzuyu yanlışsız bir biçimde ele alarak yapan tahlillere odaklanmak olması gerektiğini söylemiş oldu.

“TÜRKİYE İNANILMAZ HASSAS BİR COĞRAFYADA YER ALIYOR”

Reynolds, şunları kaydetti:

“Bildiğiniz üzere bunun altında yatan sebepler, bence Türkiye’yi her vakit değerli bir oyuncu hâline getiren sebepler. Bunların birincisi de her şeydilk evvel doğal ki coğrafik pozisyonu. Türkiye olağanüstü hassas bir coğrafyada yer alıyor.

Balkanların bir kısmı, Avrupa, Karadeniz bölgesi, Kafkasya, Orta Doğu… Bunların hepsi son on yılda istikrara yönelik birden çok tehdide maruz kalan bölgeler. Ne yazık ki, istikrara yönelik bu tehditlerin birçoklarının devam edeceğini düşünüyorum.

Bence Türkiye’yi coğrafik pozisyonunun yanı sıra kıymetli kılan, aslında tüm bu bölgelerle kültürel bağlarının olmasıdır. Bu bölgeler; ister Avrupa, ister İslam dünyası, Kafkasya yahut Avrasya olsun, Türkiye bu bölgelerin hiç birine yabancı değil.”

Türkiye’nin esaslı devlet geçmişinin ve varlıklı diplomasi geleneğinin, Türkiye’ye bu bölgelerde avantaj sağladığını vurgulayan Reynolds, “Türkiye, hem Cumhuriyet devrinde tıpkı vakitte Osmanlı İmparatorluğu periyodunda, tüm bu bölgelerde başkan olma konusunda büyük bir tecrübeye sahiptir. Türkiye’nin bu rolü oynamaya devam etmekle kalmayıp hem de, umuyorum ki, daha büyük ve daha üretken bir rol oynayabilmesinin bu bölgelerin geleceği ve global istikrar açısından pek değerli olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

“BANA NAZARAN DEVLETLER KENDİ HALKLARINA KARŞI SORUMLU OLMALIDIR”

Milletlerarası kurumların işlevine ait de değerlendirmeler yapan Reynolds, BM’nin “merkezi bir siyasi güç” olma nazaranvini asla yerine getiremeyeceğini kaydetti.

BM’nin daha çok bir müracaat şurası üzere görülmesi gerektiğini lisana getiren Reynolds, “Uluslararası nizamı güzelleştirmenin yolunun, dünya çapında egemenliği güçlendirmekten geçtiğini düşünüyorum. Bana bakılırsa devletler kendi halklarına karşı sorumlu olmalıdır” dedi.

İrtibat Başkanlığı tarafınca BM 76. Genel Heyeti kapsamında ayrıyeten, BM ıslahatının da ele alındığı “Covid-19 daha sonrası Devirde İtimadın bir daha İnşası ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye’nin Milletlerarası Tertibe Bakış Açısı” başlıklı panel, 17 Eylül 2021’de New York BM Plaza’da gerçekleştirilmişti.