ABD neden Sırbistan’ı Kosova sınırından askerlerini çekmeye çağırıyor?

BenMelek

New member
Beyaz Saray Cuma günü Sırbistan’ı Kosova sınırındaki askerlerini geri çekmeye çağırırken, ABD’li yetkililer bu askeri varlığı “istikrarı bozucu” ve Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilimin olası bir tırmanışına dair endişe verici bir işaret olarak nitelendirdi.

Duyuru, silahlı Sırpların kuzey Kosova’da bir köye baskın yapıp ardından bir manastıra barikat kurdukları saldırıdan beş gün sonra geldi. Bu şiddetli olayda aralarında Kosovalı bir polis memurunun da bulunduğu dört kişi hayatını kaybetti.

Biden yönetiminin sözcülerinden John F. Kirby, Cuma günü bu saldırıyı kınadı ve Amerikalı yetkililerin Sırbistan ve Kosova liderlerine ulaşarak onları diplomatik diyaloga davet ettiklerini söyledi.

Ayrıca bölgeye daha fazla NATO askerinin konuşlandırılacağını söyledi ancak Amerikalı yetkililerin salgının askeri bir çatışmaya dönüşmesini bekleyip beklemediklerini söylemedi.


Kökleri 1990’lardaki Balkan ihtilaflarına kadar uzanan bir çatışmanın son dönemeci hakkında bilmeniz gerekenleri burada bulabilirsiniz.

Son dönemdeki şiddet olaylarında ne oldu?


Geçen Pazar, birkaç düzine silahlı Sırp, zırhlı araçlarla kuzey Kosova’daki bir köye baskın düzenledi ve ardından yakındaki bir Sırp Ortodoks manastırına barikat kurdu. Oradan Kosova polisine karşı savaşarak bir Kosovalı memuru ve çok sayıda saldırganı öldürdüler.

Sonraki günlerde Sırp ve Kosovalı liderler şiddet olaylarından birbirlerini sorumlu tuttu. Kosovalı yetkililer ayrıca Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in silahlı kişileri desteklediğini de kamuoyuna açıkladı.

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani Perşembe günü Reuters’e yaptığı açıklamada, “Kosova saldırı altında” dedi ve silahlı kişilerin “bir ülke olarak Sırbistan’ın ve bir lider olarak Vucic’in niyetlerini ve amaçlarını basitçe istismar ettiğini” ekledi.

Amerikalı yetkililer saldırıyı iyi organize edilmiş olarak nitelendirdi ve saldırganların muhtemelen önemli kaynaklara sahip olduğunu söyledi. Bay Kirby, silahlı kişilerin silah taşımak için “endişe verici derecede gelişmiş” bir şekilde kullanılan bir düzineden fazla spor hizmet aracını imha ettiğini söyledi.


Silahların yalnızca Kosova’ya değil, orada konuşlanmış uluslararası birliklere de tehdit oluşturduğunu söyledi. NATO liderliğindeki bir barışı koruma misyonu, ülkede konuşlanmış binlerce askerle 1999’dan beri Kosova’da faaliyet gösteriyor.

Bu baharda Kosova’daki etnik Arnavut yetkililerin, belediye binalarının kontrolünü ele geçirmek ve yerel seçimleri kazanan etnik Arnavut belediye başkanlarını görevlendirmek için güvenlik güçlerini çok sayıda şehre göndermesiyle de çatışmalar çıktı. Yerel Sırplar oyları büyük ölçüde boykot etti.

Çatışmanın arkasında ne var?


Bu son gerginlik, etnik Arnavutlara gaddarca davranan Sırp güçlerini püskürten 78 günlük NATO bombalama kampanyasından yaklaşık on yıl sonra, 15 yıl önce Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan eden Kosova’nın statüsüyle ilgili anlaşmazlığın bir parçası.

Her ne kadar ABD ve birçok Avrupa ülkesi bağımsız bir Kosova’yı tanımış olsa da, Sırbistan, önemli müttefikleri Rusya ve Çin ile birlikte, Kosova’nın bağımsızlığını hâlâ tanımıyor. Sırbistan, ayrılmayı Kosova savaşının sonundan kalma 1244 sayılı BM Kararının ihlali olarak nitelendirdi.

Bay Vucic ve diğer Sırp liderler, Kosova’nın ülkelerinin “kalbi” olduğunu iddia ediyorlar; bunun nedeni, kısmen, pek çok saygın Ortodoks Hıristiyan mekânına ev sahipliği yapması. Bay Vucic, Kosova’yı tanımayı reddetti ve oradaki etnik Sırpları “koruyacağına” söz verdi.


Kosova’daki Sırp milliyetçiler, 2013 yılında Avrupa Birliği’nin aracılık ettiği ve Kosova’nın uymadığı bir hüküm olan, kuzey Kosova’daki Sırp nüfusun yoğunlukta olduğu topluluklara bir dereceye kadar özyönetim sağlayan bir anlaşmanın uygulanması çağrısında daha ılımlı Sırplara katıldı.

Şubat ayında Kosova ve Sırbistan liderleri Avrupa Birliği’nin aracılık ettiği bir barış anlaşmasını geçici olarak kabul etti, ancak her iki taraftaki milliyetçiler bunu reddetti.

Gerilimlerin bölgesel arka planı nedir?


İki etnik toplum arasındaki gerginlikler son on yılda düzenli olarak alevlendi ve bölgeyi ara sıra şiddet olaylarına sahne olan bir merkeze dönüştürdü.

Temmuz 2022’de, Kosova’da yaşayan etnik Sırpların Sırp plakalarından Kosova plakalarına geçiş yapmasını zorunlu kılan yasaya yanıt olarak çatışmalar çıktı.

Çatışmalarda son artışlar yaşandı Rusya’nın Ukrayna’yı işgali Kosova’nın ana müttefikleri ABD ve Avrupa Birliği’nin dikkatini çekti.

Avrupa Birliği’ne katılma adayı olan Sırbistan, yüzyıllardır Moskova’nın yakın ortağı olmuştur. Sırbistan, Mart 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kınayan Birleşmiş Milletler kararına oy vermiş olsa da, Sırbistan savaş nedeniyle Moskova’ya yaptırım uygulama konusunda Batılı ülkelere katılmadı.

Joe Oroviç Ve Andrew Higgins raporlamaya katkıda bulunmuştur.